Çeviri Dersleri-8: Modallar & Modal Cümleleri-1

Bu dersle birlikte İngilizcede modallar konusuna giriş yapıyoruz. Birden fazla türü olan modallar, İngilizcede çok sayıda kullanım alanı bulmakta ve bir çok cümle modallar kullanılarak oluşturulmaktadır. İlk dersimizde bahsettiğimiz çeviri tekniklerinin yanı sıra modalların genel özelliklerini bilmek çeviri açısından oldukça önemlidir. 

İngilizcede Modallar

İngilizcede Modallar yardımcı fiil olarak kullanılırlar ve bulundukları cümlelere olasılık, zorunluluk, tavsiye, bir konu hakkında tahminde bulunma ya da sonuç çıkartma gibi anlamlar kazandırırlar.

Burada modaların tek tek neler olduklarına değinmek yerine cümleye kattıkları anlamlara göre gruplandırılarak izah edilmesi çeviri açısından daha uygun olacaktır.

Olasılık Belirten Cümlelerin Çevirisi

Modallar ve Olumlu Cümlelerde Kullanımları

İngilizce’de olasılık belirtmek için “May”, “Might”, “Could” kullanılır.

İhtimal oranı daha yüksek durumlarda “Could”, daha az olan durumlarda ise “May” kullanılır. “Might” ile oluşturulan cümlelerde ihtimal oranı en azdır.

Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, bu üç modal’ın olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinde verecekleri anlamın çeviriler açısından farklılık oluşturmasıdır. Örnekleri inceleyelim:

Tablodaki cümlelerin ilkinde üst katta olma ihtimali daha fazla, ikincisinde daha az, üçüncüsünde en azdır.

“Could”, “May” ve “Might” ile kurulan cümleler fiillerle birlikte de kullanılabilirler. Bu kullanımda anlam, yukarıdaki örneklerde olduğu gibidir.

“Could”, “May” ve “Might” ile kurulan cümleler “ing” eki alan fiillerle de kullanılabilirler. Bu kullanımda da anlam, yukarıdaki örneklerde olduğu gibidir.

Eğer belirtilmek istenen ihtimaller geçmiş zamana ait ise “could have”, “may have” ve “might have” yapılarına fiillerin üçüncü hali eklenerek modal cümleleri oluşturulur.

Modallar ve Soru Cümlelerinde Kullanımları

Modal ile başlayan soru cümlelerinde olasılık belirtebilmek için sadece “Could” ve “Might” kullanılır.

Eğer cümleye “May” ile başlanırsa izin istemek anlamı çıkar.

Aşağıdaki örneklere göz atalım:

Geçmiş zamanda da, yine önceki örneklerde olduğu gibi, soru cümleleri “May” ile başlayamaz.

Bu durumda sadece “Could” ve “Might” kullanılabilir. Örnekleri inceleyelim:

Olumsuz Cümlelerde Kullanımları

Olumsuz cümlelerde bir ihtimali belirtmek için “May” ve “Might” kullanılır.

“Could” kullanıldığında ise ihtimal dahilinde olmayan durumlar vurgulanır.

Aynı şekilde, geçmiş zamanda olumsuz cümlelerde ihtimal dahilinde olan olayları anlatmak için “May have” ve “Might have” den sonra getirilen fiilin üçüncü halinden yararlanılır. “Could” kullanıldığı zaman ihtimal verilmeyen durumlar belirtilir.

Olasılık Bildiren Cümlelerde “Can” Kullanımı

İngilizcede olasılık belirtmek için zaman zaman “Can” de kullanılabilir.

Yalnız “Can” ile kurulan cümleler biraz daha farklıdır ve daha önce gerçekleşmiş bir durumun tekrar olabileceği ihtimalini belirtirler. Örneğin:

Burada ormana bakıp görünüşte çok tehlikeli olabileceği vurgulanmamaktadır. Böyle olsaydı “Could”, “May” ya da “Might” kullanılabilirdi.

Bu cümlede anlatılmak istenen, ormanda daha önceden ortaya çıkan tehlikeli durumların varlığı ve bunların yeniden ortaya çıkabilme ihtimalidir.

Örneğin ormanda kaybolma olasılığının olması, tehlikeli hayvanlarla karşılaşma olasılığının olması gibi.